Heddiw, mae BAFTA Cymru yn cyhoeddi mai’r darlledwr enwog o Gymru, Hywel Gwynfryn, fydd yn derbyn y Wobr Cyfraniad Arbennig eleni. Dyma un o anrhydeddau mwyaf BAFTA Cymru, a chyflwynir y Wobr eleni i Gymro sydd wedi gwneud cyfraniad eithriadol at ddarlledu.
Ers dros hanner canrif, mae Hywel Gwynfryn wedi bod yn enw cyfarwydd yng Nghymru fel un o’r bobl fwyaf adnabyddus yn y wlad ym myd teledu, radio, ac adloniant. Ac yntau’n ddarlledwr, saer geiriau ac awdur dylanwadol, gellir gweld, clywed, a theimlo ei ôl ym mhob agwedd ar ddiwylliant poblogaidd Cymru.
Dechreuodd weithio i’r BBC ym 1964, ac ym 1968 cyflwynodd y sioe Helo Sut Dach Chi?, sef y rhaglen bop Gymraeg gyntaf ar y radio. Ychydig iawn o gerddoriaeth bop Gymraeg oedd yn cael ei chwarae ar y radio ar y pryd, felly roedd hwn yn gam arloesol, ac yn y pen draw, roedd Hywel Gwynfryn yn derbyn ac yn chwarae tapiau demo gan fandiau ac artistiaid ledled Cymru. Cyflwynodd arddull fwy ‘sgyrsiol’ i ddarlledu hefyd, a oedd yn wahanol iawn i’r Gymraeg fwy ‘ffurfiol’ a ddefnyddiwyd mewn darlledu ar y pryd, a denodd gynulleidfa iau. Ym 1970, roedd yn un o gyflwynwyr Bilidowcar, sef sioe deledu gylchgrawn i blant ac ateb Cymru i Blue Peter.
Ers i BBC Radio Cymru ddechrau ym 1977, mae Hywel Gwynfryn hefyd wedi bod yn un o’i gyflwynwyr mwyaf hoff ac adnabyddus, gan gyflwyno ei raglen foreol flaenllaw Helo Bobol a chyflwyno sioeau fel Hywel a Nia, ynghyd ag adrodd o’r Eisteddfod bob blwyddyn. Ochr yn ochr â’i yrfa radio, mae ef hefyd wedi cyflwyno rhaglenni teledu materion cyfoes fel Heddiw a Rhaglen Hywel Gwynfryn ac ym 1990 fe gyflwynodd Ar Dy Feic, sef rhaglen deledu yn dilyn ffawd teuluoedd o Gymru a oedd wedi mynd i fyw mewn gwledydd eraill. Ysgrifennodd ef y ffilm ‘Y Dyn ’Nath Ddwyn y ’Dolig’ gyda Caryl Parry Jones hefyd ar gyfer S4C ym 1985, sy’n cael ei hystyried yn glasur cwlt a ddarlledir yn rheolaidd ar y sianel yn ystod y Nadolig.
Dywedodd Hywel Gwynfryn: “Am y trigain mlynedd diwethaf, dwi wedi bod yn eistedd a gwrando ar bobl yn siarad â mi am bopeth dan haul. Dwi wedi teithio’r byd a chael tâl am gael amser bendigedig. A nawr dwi’n mynd i gael BAFTA. Does dim byd gwell na hynny.”
Ganwyd Hywel Gwynfryn yn Llangefni, Ynys Môn a chafodd ei addysg yn Ysgol Gyfun Llangefni a Choleg Brenhinol Cerdd a Drama Cymru yng Nghaerdydd, lle mae’n byw bellach. Mae hefyd wedi ysgrifennu sawl bywgraffiad ar Gymry enwog, sef yr actores glodfawr Siân Phillips (i’w ryddhau y Nadolig hwn), y deuawd comedi enwog Ryan a Ronnie, y diweddar actor Hugh Griffith a enillodd Oscar, ynghyd â’r soprano Margaret Williams. Ac yntau’n saer geiriau nodedig ac uchel ei barch, ysgrifennodd Gwynfryn Anfonaf Angel – un o’r caneuon Cymraeg fwyaf llwyddiannus erioed gyda cherddoriaeth a gyfansoddwyd gan Robat Arwyn. I ddathlu ei ben-blwydd yn 80 oed yn 2022, neilltuodd Noson Lawen ar S4C raglen gyfan i’w waith – gan gynnwys caneuon a ysgrifennodd ar gyfer ffilmiau a’r llwyfan dros y degawdau wedi’u perfformio gan rai o artistiaid mwyaf adnabyddus Cymru.
Dywedodd Angharad Mair, Cadeirydd BAFTA: “Rydw i wrth fy modd i glywed bod BAFTA Cymru yn anrhydeddu Hywel Gwynfryn â Gwobr Cyfraniad Arbennig eleni. Does neb wedi ymroi ei fywyd cymaint i ddarlledu Cymraeg nag ef. Ac yntau’n eicon ym myd darlledu Cymraeg, mae nid yn unig wedi ffurfio’r Radio Cymru sy’n gyfarwydd i ni heddiw ond wedi cyfrannu at gymaint o agweddau diwylliannol ar ein bywydau. Os ydych chi’n siarad Cymraeg, byddwch wedi dod ar draws ei waith, rywbryd. Edrychwn ymlaen at ddathlu gyda Hywel yn y Gwobrau ym mis Hydref.”
Gellir clywed Hywel yn cyflwyno Swyn y Sul ar BBC Radio Cymru, sydd bellach ar ei 4edd gyfres, gyda’r soprano o Gymru, Elin Manahan Thomas, bob dydd Sul.
Ychwanegodd Hywel Gwynfryn: “Y peth pwysig, a minnau’n 81 oed, yw ’mod i’n dal i fod yn egnïol, yn dal i ysgrifennu, darlledu, a chynhyrchu – ac mae hynny’n gymaint o fendith. Mae fy ngyrfa a’r Wobr hon nid yn unig yn deillio o’m gwaith i, ond gwaith yr holl gynhyrchwyr, ymchwilwyr, gweithredwyr sain a chriwiau cyfan sydd wedi fy nghefnogi ac aros gyda mi dros y blynyddoedd. Dwi’n eithriadol o ddiolchgar iddyn nhw ac i BAFTA Cymru am y wobr hon. Diolch.”
Bydd y Wobr Cyfraniad Arbennig yn cael ei chyflwyno i Hywel Gwynfryn yng Ngwobrau BAFTA Cymru ar 15 Hydref. Bydd y seremoni’n cael ei chynnal yng Nghanolfan Gynadledda Ryngwladol Cymru (ICC Cymru) yng Nghasnewydd am y tro cyntaf a bydd ar gael i’w gwylio’n fyw ar sianel YouTube BAFTA.
<ENDS>
Nodiadau i Olygyddion
Ar gyfer yr holl ymholiadau gan y cyfryngau ynglŷn â Gwobrau BAFTA Cymru 2023, cysylltwch â: Nia Medi (Medi Public Relations)
Ff: 07706860925
Mae detholiad o ddelweddau ar gael trwy wefan Thirdlight BAFTA yma
